Neem een willekeurig 3-jarig meisje. Ik noem haar Naïda. Zij gaat 5 ochtenden per week naar een VVE speelzaal, omdat thuis geen Nederlands wordt gesproken (of Engels, want dat is blijkbaar geen bedreiging voor de taalontwikkeling). Voor Naïda dreigt een taalachterstand. Over dit gegeven is al heel veel te zeggen. Het begrip taalachterstand wordt nogal willekeurig gebruikt naar mijn idee en wanneer een kind van 3 jaar een prima ontwikkeling doormaakt in haar moedertaal, wie zijn wij dan om haar zo te labellen? Maar goed, hier ga ik nu niet verder op in. Het komt later in andere blogs ongetwijfeld nog terug.
Naïda gaat dus 5 ochtenden samen met nog 15 peuters naar de speelzaal. Daar werken 3 leidsters en meestal nog stagiaires. Een drukte van belang dus. Er is een vast programma, wat concreet betekent dat de kinderen tussen 9 en 11 uur (of iets langer) ongeveer een half uur vrij mogen spelen. De rest van de tijd zitten ze in de kring of aan tafel of doen een opdrachtje.
Naïda kan niet zelf kiezen of ze buiten of binnen speelt. Dit moet met de groep: of iedereen speelt binnen of iedereen speelt buiten. Een praktische overweging van de leidsters.
Naïda moet na de begroetingskring, die soms wel een half uur duurt, in een ander groepje een "plannetje" maken. Stel het even voor: een peuter van 3 zit aan een tafel en moet bedenken waar ze wil gaan spelen, wat ze wil spelen en ook nog hoe ze wil spelen ("wat ga je dan maken in de keuken?") Een cognitieve taak waar veel adolescenten grote moeite mee hebben. Ik betwijfel zeer of peuters dit zouden moeten kunnen.
Gelukkig zijn peuters slim genoeg om al snel te weten met welke antwoorden de leidsters tevreden zijn: in de keuken wordt altijd taart of pannenkoek gemaakt, in de bouwhoek speel je met de auto's of de trein en dan mag je EINDELIJK spelen. Wel snel zijn, want voor je het weet klinkt er weer een liedje en moet je opruimen.
Waar ik moeite mee heb is de beperking van de keuzes van het kind. Het moet erg veel meedoen met de groep. Is dit wat we kinderen willen leren? Doe mee met de groep. Pas je aan. Ook al als je 3 bent? Het kind is net in een fase waarin de eigen identiteit ontdekt gaat worden !
Mijn nichtje was 3 in de 70-er jaren. Kunnen we iets van die positieve geest en het geloof in het individu weer nieuw leven inblazen voor onze opvoeding? Op de woonbeurs in Amsterdam, een paar weken gelden, waren de 70-er jaren volop aanwezig, dus wie weet...
